De herberg De Keizer, uiterst rechts, toen de tramlijn nog door Gemert liep.

Dit pand, De Keizer, is een van de oudste nu bestaande uitspanningen in Gemert. De precieze geschiedenis kan niet bepaald worden, wel is zeker dat het pand al bestond toen er in 1807 een herberg gevestigd werd. Gemert heeft altijd veel kroegen gehad, in de vijftiger en zestiger jaren van de 19e eeuw waren er maar liefst veertig panden met een tap en/of slijtvergunning, waarvan er drie hun eigen bier brouwden. Dit op een bevolking die in 1840 zo’n 4.400 man telde. De Keizer betrok zijn bier van de naastgelegen herberg In de ridder Sint Joris, eeuwenlang the place to be. Helaas is het oude pand afgebrand en staat er nu een opvolger, het eveneens oude Gemeentehuis Gemert- Bakel.

 

De reden dat in Gemert de drank met zo’n overvloed vloeide heeft weer te maken met haar status aparte. In de Tachtigjarige Oorlog spoelde het oorlogsgeweld met grote regelmaat door het eeuwige grensgebied Brabant en als klein vrijstaatje onder de directe leiding van de machtige religieuze ridderorde De Duitse Orde bleef Gemert hier redelijk van gevrijwaard. Het kreeg een minder grote deuk in haar welvaart terwijl het nabijgelegen Helmond volledig verpieterde. Veel vluchtelingen trokken de rivieren over, maar ook veel trokken naar Gemert, zoveel zelfs dat de Duitse Orde in 1569 een poortergeld instelde, je mocht alleen in Gemert komen wonen als je 18 gulden voor dat voorrecht kon betalen. In 1587 werd er een school gesticht in Gemert, de Latijnse School en om het geld daarvoor bij elkaar te krijgen werd marktrecht vergeven. Gemert kon voortaan haar eigen markt voeren en de handel bloeide, waaronder ook de brouwerijen. Er was zelfs zoveel reuring in Gemert dat in 1696 een verbod op bordelen en prostitutie werd uitgevaardigd.

 

De naam Hopveld, een wijkje dat tegenover dit pand ligt, naast het Kasteel van de Duitse Orde herinnert ook aan de bierbrouwerij. Hop is namelijk een kruid dat standaard sinds de 14e eeuw in de bierbrouwerij wordt gebruikt in dit deel van Nederland. Daarvoor werden allerlei kruiden en stokerijen gebruikt om de smaak te verbeteren, gruit genaamd. Soorten gruit werden vaak ook wettelijk verboden als de samenstelling minder hygienisch of ronduit giftig bleek. In Middeleeuws Nederland was gagel lange tijd een heel populair kruid voor in het bier. Hop was altijd al toegestaan, het bedierf de gezondheid niet en zorgde voor een betere houdbaarheid. Gruit kocht je van een gruitmeester in het gruithuis, zo kon de stad makkelijk en indirect belasting heffen op het bier. Ook hop werd gruit genoemd. De hop van het hopveld in Gemert zal gretige aftrek hebben gehad. Meerdere herbergen hadden dan ook hun eigen hopveld, waaronder ook de herberg In de Ridder Sint Joris.

 

De herberg De Keizer was ook lange tijd een tramhalte, net zoals de herberg Koksehoeve. Dat het de meest centraal gelegen halte van Gemert was zal de zaken zeker geen kwaad hebben gedaan….